ÇED

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED); gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar anlamına gelmektedir.

1969 yılında ABD’de yürürlüğe giren Ulusal Çevre Politikası Kanunu (National Environmental Policy Act) kapsamında dünya ile tanışan ve gerek ABD, gerek AB ülkeleri, gerekse diğer dünya ülkelerinde halen en etkin çevre yönetim aracı olarak yerini alan ve gün geçtikçe de bu yeri sağlamlaştıran ÇED, ülkemizde 7 Şubat 1993 tarihinden bu yana uygulanmaktadır.

ÇED’ in amacı; ekonomik ve sosyal gelişmeye engel olmaksızın, çevre değerlerini ekonomik politikalar karşısında korumak, planlanan bir faaliyetin yol açabileceği bütün olumsuz çevresel etkilerin önceden tespit edilip, gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.

ÇED Yönetmeliği EK-I listesinde yer alan projelere, Seçme Eleme Kriterlerine tabi olup “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir” kararı, Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artışı toplamı bu Yönetmeliğin EK-I’inde belirtilen eşik değer veya üzerindeki projelere, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanması zorunludur.

ÇED Yönetmeliği EK-II listesinde yer alan projeler, Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artış toplamı bu Yönetmeliğin EK-II’sindeki eşik değer veya üzerindeki projeler, seçme eleme kriterlerine tabidir ve Proje Tanıtım Dosyası Hazırlanması(PTD) gereklidir.

ÇED Raporu

• Proje tanıtım genel formatı doğrultusunda hazırlanacak ÇED Başvuru Dosyasına esas belge, bilgi ve dokümanların derlenmesi,
• ÇED Başvuru Dosyalarının hazırlanması ve Bakanlığa sunulması,
• Bakanlıkta yapılacak inceleme sonucu gerekli görülmesi halinde belirlenen eksikliklerin giderilmesi,
• Bakanlık tarafından; ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin de iştirak edeceği bir komisyonun oluşturulması,
• Bakanlıkça ÇED Başvuru Dosyalarından biri valiliğe gönderilmesi ve valilikçe, halkın, proje konusunda, anons, askıda ilan ve internet gibi yöntemlerle bilgilendirilmesinin istenilmesi,
• Raporun tüm komisyon üyelerine gönderilmesi,
• Yapılacak yatırım hakkında halkı bilgilendirmek ve konuya ilişkin görüş ve önerileri almak üzere Halkın Katılım Toplantısının İl Müdürlüğü koordinasyonunda yapılması, toplantıdan en az 10 gün önce toplantı ile ilgili gazete ilanlarının verilmesi,
• Bakanlık tarafından oluşturulacak komisyonun yapacağı toplantıda, hazırlanacak ÇED raporunda esas alınacak “ Özel format” ın ve raporun hazırlanmasında görev alacak meslek gurubunun belirlenmesi,
• İşletmede yürütülecek faaliyetler ile kirleticiler ile ilgili olarak alınacak önlemler konulu sunumun hazırlanması ve komisyonda sunulması,
• Bakanlık tarafından verilecek “Özel Formata” uygun olarak ÇED raporunun belirlenen çalışma gurubunca hazırlanması ve Bakanlığa sunulması,
• Hazırlanan ÇED raporunun, verilen formata uygunluğu açısından incelenmesi,
• Herhangi bir eksiklik tespit edilmesi halinde revize edilerek tekrar Bakanlığa sunulması,
• Formatına uygun bulunan raporun çoğaltılarak komisyon üyelerine gönderilmesi,
• Eksiklik tespit edilmesi halinde, raporun revize edilerek tekrar çoğaltılmak suretiyle sunulması,
• Komisyona Bakanlıkça davet edilen kamu kurum ve kuruluşlar ile rapor hazırlayıcı firma ve işletmecinin davet edildiği toplantının düzenlenmesi. Düzenlenen toplantıda hazırlanan raporun uygunluğunun tartışılması ve gerek duyulursa rapor içinde yeni düzenlenmelerin yapılması. İstenilen düzenlemeler görüş niteliğini taşıyorsa veya önem arz ediyorsa, belirlenecek ileri bir tarihte mükerrer toplantının yapılması,
• Katılımcıların ve gerekli görülmüşse ilave katılımcıların iştirak edeceği toplantıda revize edilen raporun tartışılması ve rapora nihai hali verilmesi ile ilgili görüşlerin derlenmesi,
• Yapılacak inceleme ve değerlendirmeler sonucunda tespit edilen hususları da içeren Nihai ÇED Raporunun ve eklerinin taahhüdü altında olduğuna dair yatırımcıya ait taahhüt yazısının ve noter onaylı imza sirkülerinin Bakanlığa sunulması,
• Komisyonun rapor hakkındaki tüm çalışmaları da dikkate alınarak, faaliyetin yeri ve gerçekleştirilecek olan faaliyet uygun görülmesi halinde, Bakanlık tarafından “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararının verilmesi,
• Raporun hazırlanması ve incelenmesi ile ilgili olarak Bakanlık nezdinde yürütülecek tüm iş ve işlemlerin takibi ve sonuçlandırılması,

PTD Hazırlanması Aşamaları:

Proje sahibi, projesi için Çevresel Etki Değerlendirmesi uygulamasının gerekli olup olmadığının araştırılması amacıyla bir dilekçe ekinde bu Yönetmeliğin Ek-IV’üne göre hazırlanan Proje tanıtım dosyası ile taahhüt yazısını İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne sunulur.

Bakanlık, proje için hazırlanan proje tanıtım dosyasını bu Yönetmeliğin Ek-IV’ünde yer alan kriterler çerçevesinde beş işgünü içinde inceler.

Eksiklikleri altı ay içerisinde İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne sunulmayan proje tanıtım dosyaları iade edilir başvuru geçersiz sayılır.

İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü on beş işgünü içinde inceleme ve değerlendirmelerini tamamlayarak proje hakkında “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararını beş işgünü içinde verir, kararı Valiliğe ve proje sahibine bildirir.